Co prawda obecnie do przeprowadzenia podstawowej diagnostyki nowoczesnego pojazdu czy maszyny budowlanej wystarczy niewielki komputer z odpowiednim oprogramowaniem, to do dokonania naprawy potrzebne są już zajmujące o wiele więcej miejsca narzędzia.

Dlatego, aby pomieścić niezbędne wyposażenie warsztatowe i zapewnić odpowiednie warunki pracy, do roli pojazdów pomocy technicznej najczęściej przystosowuje się samochody dostawcze. Pojazdy takie w zależności od przeznaczenia dzielą się na serwisowe i warsztatowe. W tych pierwszych w wyposażeniu znajduje się głównie sprzęt kontrolno-diagnostyczny oraz typowe materiały eksploatacyjne, m.in. filtry, oleje, podstawowe części zamienne. Zadaniem ekip dysponujących pojazdami serwisowymi jest dokonywanie okresowych przeglądów pojazdów, maszyn i urządzeń w terenie, a także usuwanie ich drobnych awarii. Aby zmieścić tego typu niezbędne wyposażenie, z powodzeniem wystarczają nadwozia samochodów tej wielkości co np. Fiat Doblo, VW Transporter czy Renault Trafic.

Samodzielny warsztat

Znacznie bogatszym wyposażeniem charakteryzują się pojazdy warsztatowe. W tego rodzaju zabudowach (oprócz tego, co mają auta serwisowe) muszą znajdować się narzędzia i sprzęt pozwalający na usunięcie znacznie poważniejszych awarii. Z tego też względu zabudowy warsztatowe instaluje się w nadwoziach większych aut dostawczych, jak np. Fiat Ducato, Mercedes-Benz Sprinter, Renault Master czy IVECO Daily. Bardziej obszerne nadwozia pozwalają nie tylko na pomieszczenie większej ilości wyposażenia, ale także na pracę mechaników wewnątrz. Dla zapewnienia pełnej autonomii podczas pracy w terenie standardem w tego typu pojazdach są agregaty prądotwórcze i niezależne ogrzewania (w cieplejszych strefach klimatycznych instalowane są także niezależne układy klimatyzacji).

Samochody warsztatowe wykorzystywane są wszędzie tam gdzie, transport uszkodzonego pojazdu, maszyny czy urządzenia do specjalistycznego warsztatu byłby zbyt kłopotliwy, czasochłonny, kosztowny lub wręcz niemożliwy (ten ostatni przypadek dotyczy np. wielkich koparek, wozideł pracujących w kopalniach odkrywkowych i silników w jednostkach pływających).

Warsztat w kontenerze

Najbardziej rozbudowanym wyposażeniem i najobszerniejszymi nadwoziami dysponują samochody przeznaczone do obsługi technicznej maszyn budowlanych, urządzeń przemysłowych, stacjonarnych i morskich silników wysokoprężnych. Wyposażenie tego typu samochodów warsztatowych musi pozwalać na autonomiczną pracę ekipy naprawczej nawet przez kilka dni. Takie kontenerowe zabudowy warsztatowe (z reguły wykonane z płyt typu sandwich) instalowane są najczęściej na podwoziach lekkich i średnich samochodów ciężarowych od 6 do 12 t dmc. W porównaniu z pojazdami warsztatowymi zabudowywanymi w nadwoziach seryjnych furgonów integralnych oprócz większej przestrzeni mają one regularne kształty ścian bocznych i dachu ułatwiające aranżacje wnętrza, a także lepszą izolację termiczną i akustyczną. W przypadku pojazdów, które mają być użytkowane z dala od infrastruktury sanitarnej i socjalnej, częstą praktyką jest wyposażanie ich w niewielkie toalety chemiczne i aneksy kuchenne pozwalające na przygotowanie i spożywanie posiłków przez pracującą ekipę.

W zależności od wielkości i konkretnego przeznaczenia ich wyposażenie może być uzupełnione np. o tylny hydrauliczny podest załadowczy lub niewielki elektryczny lub elektrohydrauliczny żuraw. Ten ostatni, instalowany bezpośrednio za drzwiami zabudowy, pozwala na łatwy załadunek do wnętrza naprawianych ciężkich podzespołów i części. W większych pojazdach instaluje się raczej większe i bardziej uniwersalne hydrauliczne żurawie przeładunkowe. W pojazdach tej wielkości agregaty prądotwórcze i sprężarki powietrza instalowane są bądź pod podłogą zabudowy, bądź w specjalnych wydzielonych izolowanych termicznie i akustycznie sekcjach nadwozia. Moce największych agregatów elektrycznych przekraczają kilkanaście kVA, co pozwala na zasilanie silnych spawarek o napięciu zasilania 400 V.

Do najcięższych zadań

Osobną kategorią samochodów serwisowych i warsztatowych są pojazdy przystosowane do eksploatacji w trudnych warunkach terenowych i klimatycznych. Pojazdy tego typu używane są m.in. przez siły zbrojne, teamy obsługujące rajdy off-road, kopalnie odkrywkowe, kamieniołomy czy pola naftowe. Tego typu zabudowy serwisowe i warsztatowe instalowane są na podwoziach zapewniających wysoką mobilność w każdych warunkach terenowych. W zależności od wymagań odbiorcy zarówno same podwozia, jak i zabudowy mogą być przystosowane do eksploatacji w klimacie umiarkowanym, tropikalnym lub surowym (arktycznym). Szczególnym wyzwaniem dla producentów są specjalne wersje zabudów warsztatowych przeznaczonych dla sił zbrojnych wykonane w standardzie gazoszczelnym, a niekiedy także i opancerzonym (te ostatnie użytkowane są np. przez kompanie ewakuacji technicznej w Afganistanie).

Dostawczy serwis

Najbardziej popularnym i najtańszym sposobem budowy samochodu serwisowego lub warsztatowego jest adaptacja typowego, seryjnego nadwozia furgonowego samochodu dostawczego. Specyficzne wymagania klientów sprawiają, że zabudowy samochodów serwisowych – podobnie jak warsztatowych – wykonywane są z reguły na konkretne zamówienie – dotyczy to zarówno jednostkowych umów, jak i dużych kontraktów zakupowych. Mimo że jednym z najważniejszych kryteriów branych pod uwagę przez klientów jest aranżacja zabudowy, to istotne są także inne parametry.

Producenci i sprzedawcy zabudów są zdania, że polscy klienci coraz większą uwagę zwracają na kwestie związane z bezpieczeństwem. Chodzi zarówno o bezpieczeństwo pracy, jak i bezpieczeństwo bierne. Warto wspomnieć, że często wartość znajdujących się w zabudowie narzędzi, urządzeń czy części zamiennych znacznie przekracza cenę samego pojazdu – jest więc o co dbać i co chronić. Trzeba pamiętać, że pozbawiony odpowiedniego zamocowania przedmiot ważący np. 25 kg, w momencie gdy pojazd, w którym jest on przewożony, uderzy w przeszkodę przy prędkości 50 km/h, nabiera energii odpowiadającej masie 900 kg. Szczególnie ważne jest więc odpowiednie zamocowanie najcięższych elementów wyposażenia, m.in. agregatu prądotwórczego, kompresora czy butli z gazami technicznymi. Mimo że producenci zabudów warsztatowych i serwisowych stosują różne techniki mocowania elementów zabudowy wewnątrz nadwozia, to wszystkie muszą spełniać wymagania normy ECE R17 – tzn. pozytywnie przejść testy zderzeniowe.

Modułowa uniwersalność

Rynek producentów zabudów samochodów serwisowych i warsztatowych w ciągu ostatnich lat rozwija się w Polsce dość dynamicznie. Jest to spowodowane dużą liczbą realizowanych inwestycji infrastrukturalnych oraz firm, które modernizują swoje służby techniczne (m.in. telekomunikacja, kolej, energetyka, gazownictwo, wodociągi). Do największych i najbardziej znanych producentów oraz firm oferujących zabudowy serwisowe i warsztatowe w Polsce zaliczyć należy m.in.: Bemet, Spółdzielnię Inwalidów Metalowiec, Modesto, Germaz, Mobil Car, Modul-System, AMZ-Kutno i Pronar. Każda z tych firm ma na swoim koncie co najmniej kilkaset wykonanych zabudów, zarówno dla klientów krajowych, jak i zagranicznych (warto wspomnieć, że polscy producenci zabudów są liczącym się partnerem na europejskim rynku).

Najbardziej rozpowszechnione są modułowe systemy zabudów, które pozwalają na dowolną konfigurację elementów zabudowy stosownie do wymagań klienta, rodzaju i wielkości nadwozia pojazdu. Elementami tych systemów są m.in. regały z półkami, szuflady, szafy, kasety i wanny regałowe. W zależności od rozwiązań konkretnych producentów kompletna zabudowa może być przykręcana bezpośrednio do podłogi samochodu lub dodatkowej – wykonanej z wodoodpornej i specjalnie wzmocnionej sklejki. Do ścian pojazdu elementy umocowywane są – w zależności modelu zabudowy – za pomocą regulowanych uchwytów montażowych lub nitów. Producenci zabudów mają w swoich ofertach kilka gotowych wariantów dla poszczególnych branżowych zastosowań, m.in. pogotowia gazowego, wodociągowego, energetycznego, ekip szklarskich, malarskich, dekarzy, a także serwisantów wózków widłowych, maszyn budowlanych i urządzeń chłodniczych (wszystkie mogą być modyfikowane – stosownie do wymagań klienta).

Oprócz zabudów instalowanych w oparciu o samochody dostawcze firmy oferują także modyfikacje do celów serwisowych i warsztatowych samochodów typu pick–up z napędem obu osi. Ta część oferty skierowana jest do firm zajmujących się m.in. obsługą i konserwacją maszyn budowlanych, rolniczych, instalacji energetycznych i telekomunikacyjnych. Jednym z przykładów takiej zabudowy jest mobilny serwis olejowo-smarowniczy, którego wyposażenie pozwala na dokonywanie wymiany oleju w pojazdach i maszynach roboczych w najtrudniejszych warunkach terenowych.

o autorze

autor artykułu: Marek Rutka
Hydraulika siłowa

—
Artykuł pochodzi z serwisu:
Albercik.pl – darmowe artykuły do przedruku na strony www